Elk jaar, rond de jaarwisseling, laait de discussie over geweld tegen politie en hulpverleners op. Terwijl zij dag in dag uit voor onze veiligheid staan, lijkt de politieke aandacht slechts een momentopname. Het is pijnlijk om te zien hoe hun inspanningen de andere 364 dagen per jaar onderbelicht blijven. De staat heeft de plicht om zijn hulpverleners en burgers te beschermen. Niet incidenteel, maar consequent.
De rauwe realiteit
Afgelopen jaarwisseling werd maar liefst 224 keer melding gemaakt van fysiek geweld tegen politiemensen. Dit zijn geen geïsoleerde incidenten; dit is een trend. Politiemensen en andere hulpverleners worden aangevallen met zware explosieven, bekogeld en bedreigd. Sommigen omschrijven het als een oorlogssituatie. Terwijl politiemensen maanden, soms zelfs jaren onderzoeken aan hun broek hebben, staan daders van geweld tegen hen vaak binnen enkele uren of dagen weer buiten. Dat is een schoffering van hen die zich inzetten om de wet te handhaven.
De boodschap is pijnlijk helder: de balans is zoek. Politiemensen en andere hulpverleners moeten zich voortdurend verantwoorden en inhouden, terwijl zij tegelijkertijd geconfronteerd worden met een systeem dat daders meer ruimte lijkt te geven dan de handhavers van de wet.
Structurele aandacht nodig
De uitdagingen waar politie en hulpverleners mee te maken hebben, spelen niet alleen tijdens Oud & Nieuw. Ze worden dagelijks geconfronteerd met agressie, onderbezetting en een gebrek aan politieke rugdekking. Als samenleving mogen we niet accepteren dat zij het gevoel krijgen er alleen voor te staan.
De steun moet structureel worden. Dit vraagt om een politiek die niet alleen reageert op incidenten, maar een visie ontwikkelt die verder reikt dan de waan van de dag. Denk aan:
- Betere juridische bescherming: Geweld tegen hulpverleners moet niet alleen zwaarder worden bestraft. Zorg voor genoeg mensen en middelen voor een strikte en snelle vervolging.
- Concrete middelen en nieuwe instroom: Denk na over onorthodoxe manieren om het vak weer zo aantrekkelijk te maken dat er voldoende personeel is. Zorg voor moderne uitrusting en de mentale ondersteuning die hulpverleners nodig hebben.
- Politieke daadkracht: Stop met halve maatregelen. Kies onvoorwaardelijk voor de veiligheid van hulpverleners en burgers.
Een plicht tot kracht
De staat heeft geen recht op zwakte. Hij heeft de plicht tot kracht. Dit betekent dat de staat op moet staan voor zijn hulpverleners, die elke dag een stap naar voren doen. Het betekent ook dat burgers erop moeten kunnen vertrouwen dat het recht wordt gehandhaafd en veiligheid geen gunst is, maar een basisvoorwaarde.
We moeten voorkomen dat hulpverleners hun roeping in twijfel trekken of afhaken. Het geweld neemt toe, en zonder structurele veranderingen zetten we de toekomst van onze rechtsstaat op het spel.
Oproep tot actie
Politie en hulpverleners houden onze samenleving draaiende. Het minste wat we kunnen doen, is hen beschermen zoals zij ons beschermen. Woorden van waardering zijn niet genoeg; er is politieke moed nodig om te zorgen dat zij hun werk veilig en effectief kunnen doen. De ACP zal de komende maanden bij de politiek in Nederland en in Europa aandringen op concrete maatregelen.
Laat dit niet het zoveelste jaar zijn waarin we hen alleen rond oud en nieuw een schouderklopje geven. Maak van 2025 het jaar waarin we écht voor hen staan, 365 dagen per jaar. Want zonder hen, is er geen veiligheid. En zonder veiligheid, geen leefbaarheid.
Ramon Meijerink, voorzitter (a.i.) Politievakbond ACP
