Loyaal zijn. Autoriteit uitstralen. Vakkennis en focus hebben. Deze eigenschappen van autisme komen in een gesprek met Dethmer van Hoof naar voren. Hij is met 11 andere collega’s ambassadeur bij de Autisme Ambassade Politie. Doel is om autisme binnen de politie te erkennen en te waarderen. Want helaas bestaat er nog steeds onbegrip, als iemand net iets anders doet dan de rest.
‘Ik ben Dethmer. Ik heb autisme’, zo stelt hij zich liever voor, dan als autist. ‘Mijn autisme is namelijk niet wie ik ben. Het is een kracht die ik heb en die ook zijn mindere kanten kent.’ Dethmer is hoofdagent bij de Dienst Infrastructuur van de Landelijke Eenheid. Hij houdt zich onder andere bezig met het opsporen van transportdiefstallen, drugstransport en vervoerscriminaliteit. Tijdens zijn politieopleiding zag zijn vrouw dingen in zijn doen en laten die ze niet herkende. Dethmer: ‘We dachten eerst aan ADHD, maar de onderzoekers zagen juist meer kenmerken van autisme.’
Zijn leidinggevende startte, zonder dat Dethmer het wist, een ziektetraject van 1%. Dat is samen met HRM van tafel geveegd. Hij blikt terug op die tijd: ‘Ik veranderde van functie en mijn nieuwe chef ging juist wel met mij kijken naar wat autisme voor mijn werk betekent. Later ben ik naar een symposium over autisme bij de politie geweest.’ Destijds waren er al voorzichtige stappen om een ambassade binnen de politie op te richten, maar dat kwam nog niet van de grond.
ASML
Een aantal jaren later zag Dethmer een nieuwsbericht over werving van videosurveillanten met autisme. ‘Ik heb toen de projectleider Jory de Groot benaderd. Zij was inmiddels ook al bezig met een ambassade.’ Het landelijke expertiseteam ‘Vanuit autisme bekeken’ ondersteunde hierbij. Dit team had al eerder een ambassade bij het internationale hightech bedrijf ASML in Eindhoven opgezet. Doel van een dergelijk initiatief is om begrip te kweken: wat kan de omgeving doen en hoe geeft iemand met autisme zelf zijn grenzen aan.
Dethmer blikt terug op de oprichting van de ambassade binnen de politie: ‘Door corona zijn we maar een keer bij elkaar geweest en verder vond alles online plaats. We hebben een raamwerk gekregen hoe je het ambassadeurschap kan invullen. Iedereen binnen de ambassade heeft zijn eigen expertise. Zo kan ik ook verdachten helpen, zoals bij het verhoor.’ Want, verdachten kunnen autisme hebben en dat vergt soms een hele andere aanpak. Al snel ontstaan misverstanden, die niet nodig zijn. Daarbij ondersteunt Dethmer: ‘Ik ben scherper op autistische gedragingen. Je moet bepaalde zaken anders bij iemand met autisme brengen. Natuurlijk ligt het ook aan de vorm van autisme.’
Nuance
In het functieprofiel van de politie staat dat je flexibel moet zijn en snel moet kunnen schakelen. Je zou kunnen denken dat dit voor iemand met autisme moeilijk is. Dethmer legt uit dat dit niet klopt. ‘Als je mij duidelijke kaders geeft, kan ik daarbinnen heel flexibel zijn. In mijn rol als politieagent weet ik dat buiten alles anders is, dat hoort bij die rol. Dat is duidelijk. Maar als ik bijvoorbeeld gepland sta voor een dag buiten, en de chef verandert dat op de dag zelf, dan heb ik daar moeite mee. Fijne emoties zijn moeilijker. Bijvoorbeeld verdriet: heeft ze pijn, is ze verdrietig of is er iets anders aan de hand. Dat nuanceverschil kan ik niet maken. In mijn rol als agent op straat heb ik die duidelijkheid wel: iemand huilt omdat ze pijn of verdriet heeft.’
Kracht
Dethmer is niet de enige collega met autisme bij de nationale politie. Als ambassadeur pleit hij er dan ook voor dat de organisatie inspringt op dit gegeven. Het is de kunst om collega’s daar in te zetten waar autisme een kracht is. De politie is een grote organisatie met voldoende mogelijkheden. Bijvoorbeeld door aanpassingen of collega’s in te zetten daar waar zij hun talenten en gaven verder kunnen ontwikkelen. Bepaalde vakgebieden zijn hiervoor uitermate geschikt. Denk aan intelligence en digitale opsporing.
Het zou spijtig zijn als collega’s met autisme uitvallen door onbegrip of zoals Dethmer het omschrijft: ‘Je hoort ons niet snel denken dat wij het werk niet goed doen, eerder dat we de middelen niet hebben om het werk goed te doen.’
Erkennen
Hoe kun je ambassadeurs als Dethmer inzetten? ‘Wij kunnen bijvoorbeeld meegaan naar een gesprek met je teamchef. Ik ga niet mee in de emotie en verwacht niet direct een schouderklopje. Wat ik wel kan, is het gesprek overnemen, als jij in je emotie schiet.’ Dethmer hoopt dat, door het vaker onder het voetlicht te brengen, er meer begrip ontstaat. Belangrijk is dat de collega met autisme zelf erkent dat hij of zij het heeft: ‘Het begint bij jezelf, bij het zien van je eigen kracht. Besef dat soms deuren dicht gaan maar soms ook weer andere deuren open staan.’ Bij het ene team kon Dethmer erover praten, bij het andere niet. Overal wordt over diversiteit gesproken. Daar hoort autisme bij. We zijn een politie voor iedereen, ook voor mensen met autisme.